به گزارش اکومتر، اخیراً مقایسه‌ای قدیمی از تعداد کارمندان ژاپن و ایران، مجدداً در رسانه‌ها و فضای مجازی موردتوجه قرار گرفته است. در این مقایسه ادعا می‌شود، تعداد کارمندان ژاپن 300 هزار نفر است، درصورتی‌که در ایران فقط 240 هزار مدیر دولتی وجود دارد.
بررسی تاریخچه این ادعا نشان می‌دهد، بهمن سال 1394 فرهاد رهبر، مدیر سابق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در برنامه «توقف‌ممنوع»، این ادعا را مطرح کرده بود.
این مسئله در طول سال‌های گذشته، مورد بررسی قرار گرفته و با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت پاسخ آن یافت می‌شود. اما اکومتر در این گزارش به بررسی جزئی‌تر موضوع می‌پردازد.
بر اساس گزارش سازمان اداری و استخدامی کشور، تعداد کل کارکنان نظام اداری کشور در سال 1400، حدود 2.2 میلیون نفر به ثبت رسیده که از این تعداد، حدود 1.5 میلیون کارمند رسمی و 60372 جایگاه مدیریتی وجود دارد.
اما در مورد تعداد کارمندان دولتی در ژاپن باید دقت داشت، نظام اداری این کشور با ایران تفاوت دارد و کارمندان دولت به 2 بخش مرکزی و محلی تقسیم می‌شود، مسئله‌ای که به‌احتمال زیاد منشأ اعلام اعداد بسیار متفاوت در مورد تعداد کارمندان ژاپن نسبت به ایران شده است.
بر اساس گزارش‌های رسمی که از سوی دولت ژاپن منتشر شده است، تعداد کارمندان دولت در بخش عمومی و محلی 3.3 میلیون نفر در سال 2020 اعلام شده است. در قسمتی از این گزارش، کارمندان بخش عمومی نیز به دستههای «خدمات معمولی و خدمات ویژه» تقسیم می‌شوند. نسبت این دو بخش حدوداً 50 _50 است و این عدد در بیشتر رسانه‌های کشور به‌عنوان تعداد کارمندان دولتی ژاپن معرفی شده است.
در قسمتی از گزارش مذکور، کارمندان بخش عمومی نیز به دستههای خدمات معمولی و خدمات ویژه تقسیم می‌شوند. نسبت این دو بخش حدوداً 50 _50 است. بر اساس جدول فوق تعداد کارمندان در ایران، نه‌تنها از ژاپن کمتر نیست، بلکه ژاپن حدود 1 میلیون کارمند بیشتر از ایران دارد. البته باید به این نکته توجه داشت که جمعیت کشور ژاپن بیشتر از ایران بوده و طبیعی است که کارمندان بیشتری داشته باشد.
اما اگر تعداد کارمندان دولتی را نسبت به جمعیت ایران و ژاپن بسنجیم، در ایران به‌ازای هر 39 نفر یک کارمند و در ژاپن به‌ازای هر 37 نفر، بنابراین در ایران تعداد بیشتری کارمند نسبت به جمعیت وجود دارد، اما در تعداد کلی و بدون درنظرگرفتن این نسبت، ژاپن بیشتر از ایران کارمند دارد.
البته باتوجه‌به نظام اداری ایران، تعدادی کارمند وجود دارد که به‌صورت غیرمستقیم از دولت حقوق دریافت می‌کنند، اما در تعداد کل کارمندان نظام اداری و استخدامی کشور محاسبه نمی‌شوند. مانند: افراد شاغل در شرکت‌های خصولتی که در آمار بخش خصوصی محاسبه می‌شوند. از طرفی بر اساس داده‌ها و اطلاعات معتبر، تعداد کارمندان بخش خصوصی و دولتی در ژاپن بالغ بر 70 میلیون نفر است. به‌عنوان‌مثال فقط حدود 8.8 میلیون نفر در بخش بهداشت و سلامت ژاپن فعال هستند.
بر اساس آنچه گفته شد ادعای «ژاپن 300 هزار کارمند دارد» گمراه‌کننده است. زیرا بر اساس نظام اداری ژاپن، کارمندان دولتی در این کشور به دو بخش عمومی و محلی تقسیم می‌شوند که مجموع آن‌ها بیش از 3 میلیون نفر است.
