به گزارش اکومتر، مالیات بر خانه‌های خالی یکی از ابزارهای قانونی برای تنظیم بازار مسکن و جلوگیری از احتکار واحدهای مسکونی است. خبرگزاری نود اقتصادی در سه‌شنبه 17 اردیبهشت 1404، اظهاراتی از محمد منان رئیسی، عضو کمیسیون عمران مجلس، منتشر کرد. وی مدعی شد: «از هزار میلیارد تومان عدد مصوب مالیات بر خانه‌های خالی، فقط ۱۶ میلیارد تومان وصول شد.»
این اظهارات به عملکرد ضعیف در جمع‌آوری مالیات از خانه‌های خالی اشاره دارد. برای بررسی صحت این ادعا، اکومتر در این گزارش به بررسی داده‌های رسمی و ماده‌قانونی مربوطه، می‌پردازد.
درآمد حاصل از مالیات بر واحدهای مسکونی خالی در سال 1403
سازمان امور مالیاتی گزارش می‌دهد که تا پایان دی ۱۴۰۳، درآمد حاصل از مالیات بر واحدهای مسکونی خالی از سکنه به ۶.۷۴۴۷ میلیارد تومان رسید. این رقم تا پایان بهمن ۱۴۰۳ به ۷.۲۱۵۴ میلیارد تومان افزایش یافت. به‌عبارت‌دیگر، در یک ماه حدود 471 میلیون تومان، بیشتر وصول شد.
لازم به ذکر است که آخرین داده‌های رسمی منتشرشده درباره مالیات بر خانه‌های خالی مربوط به پایان بهمن ۱۴۰۳ است که نشان می‌دهد تا آن زمان ۷.۲ میلیارد تومان وصول شده است.
گفتنی است، قانون بودجه ۱۴۰۳ هدف‌گذاری کرده بود که ۱۰۰۰ میلیارد تومان از مالیات خانه‌های خالی وصول شود. بااین‌حال، آمار‌ها نشان می‌دهند که تا پایان بهمن ۱۴۰۳ تنها ۷.۲ میلیارد تومان، یعنی کمتر از یک درصد این هدف، محقق شد.
ماده‌قانونی مربوطه
مالیات بر خانه‌های خالی بر اساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اعمال می‌شود. این ماده‌قانونی که در سال ۱۳۹۹ اصلاح شد، مقرر می‌دارد که هر واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، اگر طبق سامانه ملی املاک و اسکان بیش از ۱۲۰ روز در سال خالی باشد، مشمول مالیات می‌شود. این نرخ در سال اول ۶ برابر، سال دوم، ۱۲ برابر و سال سوم به بعد، ۱۸ برابر مالیات‌بردرآمد اجاره است.
همچنین، برای افرادی که بیش از ۵ واحد مسکونی دارند، این ضرایب دوبرابر می‌شود. این قانون باهدف تشویق مالکان به عرضه واحدهای خالی به بازار اجاره یا فروش وضع شده، اما اجرای آن با چالش‌هایی مواجه است.
نتیجه‌گیری
ادعای رئیسی درباره وصول پایین مالیات بر خانه‌های خالی نسبت به بودجه مصوب درست است؛ اگرچه رقم اعلام‌شده (۱۶ میلیارد تومان) با داده‌های واقعی (۷.۲ میلیارد تومان تا پایان بهمن ۱۴۰۳) تفاوت اندکی دارد که این اختلاف ممکن است ناشی از تقریب ارقام یا اشاره به بازه زمانی دیگری (اوایل 1404) باشد.
باتوجه‌به هدف‌گذاری ۱۰۰۰ میلیاردتومانی در قانون بودجه ۱۴۰۳، وصول تنها ۷.۲ میلیارد تومان عملکرد بسیار ضعیفی را نشان می‌دهد. کارشناسان این حوزه با انتقاد از ناکارآمدی در تحقق این پایه مالیاتی، ناهماهنگی بین سامانه ملی املاک و اسکان (وزارت راه و شهرسازی) و سازمان امور مالیاتی، شناسایی ناکافی خانه‌های خالی و مقاومت مالکان را از دلایل اصلی این ناکارآمدی می‌دانند.
انتهای پیام/
