به گزارش اکومتر، در روز ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴، محمد طاهر رحیمی، کارشناس اقتصادی، در نشستی خبری در دانشگاه تهران مدعی شد:
«۷۵ درصد تسهیلات بانک پاسارگاد به شرکت‌های وابسته به این بانک اختصاص یافته است».
ادعایی که در نگاه نخست، فراتر از داده‌های رسمی منتشرشده توسط بانک مرکزی به نظر می‌رسد. اما آیا این گفته پایه و اساس دارد؟ برای بررسی صحت این ادعا، باید داده‌های رسمی، اسناد مالی و ساختار شرکت‌های مرتبط با بانک پاسارگاد را با دقت مرور کرد.
اطلاعات رسمی بانک مرکزی چه می‌گوید؟
آخرین گزارش منتشرشده از سوی بانک مرکزی درباره تسهیلات کلان بانک‌ها، مربوط به اسفند ۱۴۰۳ است. طبق این گزارش، بانک پاسارگاد در مجموع ۷۸۴.۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان جاری و ۹۵.۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان غیرجاری پرداخت کرده است.
همچنین رقم اعلام‌شده برای تسهیلات پرداختی به اشخاص مرتبط، تنها ۳۰ هزار میلیارد تومان عنوان شده که معادل حدود ۴ درصد از کل تسهیلات کلان بانک است.
در ظاهر، این اعداد با ادعای مطرح‌شده همخوانی ندارند. اما مشکل دقیقاً از همین‌جا آغاز می‌شود؛ جایی که ابهامات آماری، نبود شفافیت و ساختار پیچیده شرکت‌های وابسته** باعث می‌شود تصویر روشنی از واقعیت در دست نباشد.
شکاف بین آمار رسمی و واقعیت‌های میدانی
در نگاه نخست، گزارش بانک مرکزی فقط به ۱۵ شرکت مرتبط با بانک پاسارگاد اشاره دارد که جمعاً حدود ۳۰ همت (هزار میلیارد تومان) تسهیلات دریافت کرده‌اند. اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد **تعداد واقعی شرکت‌های وابسته به بانک پاسارگاد به‌مراتب بیشتر است.
در وب‌سایت رسمی بانک پاسارگاد تنها ۱۴ شرکت معرفی شده‌اند، اما نگاهی به صورت‌های مالی منتشرشده بانک در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد حداقل ۳۷ شرکت زیرمجموعه مستقیم یا غیرمستقیم با این بانک در ارتباط هستند. این تفاوت در تعداد شرکت‌ها، به‌خوبی بیانگر ساختار تودلی و پیچیده شبکه اقتصادی بانک پاسارگاد است.
شرکت‌های تودلی و دشواری شناسایی وابستگان
وجود شرکت‌های تودلی (شرکت‌هایی که از طریق چندین واسطه به نهاد مادر مرتبط هستند) یکی از دلایل اصلی تضاد آماری در شناسایی اشخاص مرتبط با بانک پاسارگاد است.
همین مسئله، محاسبه دقیق میزان تسهیلات پرداختی به وابستگان را با چالش روبه‌رو کرده است. با این حال، تحقیقات مستقل و بررسی صورت‌های مالی منتشرشده نشان می‌دهد که حداقل ۵۲۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانک پاسارگاد به شرکت‌های وابسته اختصاص یافته است.
این عدد به‌وضوح از آنچه در گزارش رسمی بانک مرکزی آمده، بسیار بیشتر است و حاکی از سهم قابل‌توجهی از منابع بانکی در اختیار وابستگان بانکی است.
نگاهی به آمار کلان تسهیلات بانک پاسارگاد
بر اساس آخرین داده‌ها تا پایان سال ۱۴۰۲، بانک پاسارگاد در مجموع ۵۲۲ هزار و ۸۴۶ میلیارد تومان تسهیلات کلان پرداخت کرده است. از این میزان، حدود ۳۹۹ هزار و ۴۵۱ میلیارد تومان، معادل ۷۶.۴ درصد، به شرکت‌های وابسته و سهامداران تعلق گرفته است.
این عدد، همخوانی کاملی با ادعای مطرح‌شده توسط رحیمی دارد و نشان می‌دهد که ادعای اختصاص ۷۵ درصد از تسهیلات به وابستگان، نه‌تنها اغراق‌آمیز نیست، بلکه حتی ممکن است کمتر از رقم واقعی باشد.
گزارش‌های مالی ناقص و غیردقیق
ابهام فقط به آمار بانک مرکزی محدود نمی‌شود. در **صورت مالی منتشرشده بانک پاسارگاد در آذر ۱۴۰۳نیز، رقم تسهیلات اعطاشده به اشخاص وابسته **بیش از ۲۳۰ هزار میلیارد تومان عنوان شده است.
با این حال، حتی در همین گزارش نیز نام برخی شرکت‌ها و افراد وابسته که در اسناد دیگر قابل شناسایی‌اند، دیده نمی‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که شفافیت مالی و اطلاع‌رسانی کامل در این زمینه همچنان جای کار دارد.
برخی از شرکت‌های وابسته و رقم تسهیلات دریافتی
در میان شرکت‌های وابسته به بانک پاسارگاد که تسهیلات کلان دریافت کرده‌اند، نام‌های آشنایی دیده می‌شود. از جمله:
فقط با جمع‌آوری این ارقام، عددی به مراتب بیشتر از رقم رسمی ۳۰ همتِ بانک مرکزی به‌دست می‌آید.
در نهایت، اگرچه گزارش‌های رسمی بانک مرکزی با نواقص آماری و شفافیتی مواجه‌اند، اما بررسی دقیق‌تر از طریق منابع دیگر و تحلیل ساختار شرکتی بانک پاسارگاد نشان می‌دهد که بیش از سه‌چهارم از تسهیلات کلان این بانک به اشخاص و شرکت‌های وابسته تعلق گرفته است.
بنابراین، ادعای محمد طاهر رحیمی مبنی بر اختصاص ۷۵ درصد تسهیلات به وابستگان، درست و مستند ارزیابی می‌شود.
این موضوع بار دیگر لزوم شفافیت بیشتر در نظام بانکی و تقویت نظارت بانک مرکزی را یادآوری می‌کند. زیرا منابع مالی عمومی، نباید بی‌ضابطه در اختیار حلقه‌های بسته اقتصادی قرار گیرد.
انتهای پیام/
