به گزارش اکومتر، ادعای تأمین ۴۰ درصد برق‌عراق توسط ایران، اولین‌بار در شهریور ۱۳۹۸ توسط حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، مطرح شد و در سال‌های بعد در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تکرار شده است.
اکومتر در این گزارش با بررسی داده‌های معتبر از آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، کدال، وزارت برق عراق و منابع خبری، صحت این ادعا را ارزیابی می‌کند.
مصرف برق عراق
طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در سال ۲۰۲۲، مصرف سرانه برق‌عراق حدود ۱.۳۶ مگاوات ساعت بوده است. با جمعیت تخمینی ۴۴ میلیون نفر، مصرف کل برق عراق حدود ۵۹.۸۴ میلیارد کیلووات‌ساعت است.
بر اساس گزارش‌های خبری، نیاز روزانه برق‌عراق بین ۳۲ تا ۳5 هزار مگاوات است، اما تولید داخلی به همراه واردات گاز و برق از ایران حدود 27 هزار مگاوات بوده است. همچنین، این گزارش اشاره دارد که عراق با گاز وارداتی از ایران حدود ۸ هزار مگاوات برق تولید می‌کند و ۳ هزارمگاوات برق مستقیم از ایران خریداری می‌کند.
صادرات برق ایران به عراق
طبق گزارش کدال توانیر، ایران در سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳) حدود ۳.7 گیگاوات‌ساعت برق به عراق صادر کرده است. بر اساس داده‌های موجود، در سال ۱۴۰۲، ایران حدود ۶.۱۵ درصد از کل مصرف برق‌عراق را از طریق صادرات مستقیم برق تأمین کرده است.
در همین رابطه، گزارش دنیای اقتصاد با اشاره به گزارش رویترز در سال ۲۰۲۳ می‌گوید که صادرات برق ایران تنها ۴ درصد از کل مصرف برق عراق را تشکیل داده است.
همچنین، گزارش سالانه وزارت برق عراق در سال ۲۰۲۳، صادرات برق ایران به عراق را 3 گیگاوات‌ساعت ذکر کرده که نزدیک به رقم کدال است.
نقش گاز صادراتی ایران
ایران علاوه بر صادرات مستقیم برق، با تأمین گاز برای نیروگاههای عراق نقش مهمی در تولید برق این کشور ایفا می‌کند. طبق گزارش‌های مختلف، از گاز صادراتی ایران برای تولید حدود ۸ هزار مگاوات برق در نیروگاههای عراق استفاده می‌شود.
نقش ایران در تأمین برق عراق
اگر این مقدار (۸ هزار مگاوات برق) را به صادرات مستقیم برق (3 هزار مگاوات) اضافه کنیم، ایران در مجموع به تولید حدود 11 هزار مگاوات برق در عراق کمک می‌کند. با فرض نیاز روزانه ۳2 تا 35 گیگابایت، حدود ۳۱.۴ تا ۳۴.۴ درصد از نیاز روزانه عراق، توسط ایران تأمین می‌شود. این میزان به ادعای ۴۰ درصد نزدیک است اما همچنان کمتر از آن است.
شکل زیر، سهم ایران در تأمین برق عراق به تفکیک صادرات مستقیم برق و تأمین گاز برای نیروگاههای تولید برق را نشان می‌دهد. در سال ۲۰۲۳، صادرات گاز ایران به عراق برای تولید حدود 31 درصد از برق عراق مورد استفاده قرار گرفت. در حالی که گاز ایران پیش از این سهم قابل توجهی در تولید برق‌عراق داشت (حدود ۴۰ درصد در یک مقطع)، این میزان کاهش یافته است.
نیروگاههای ایرانی در عراق
به گفته اعضای اتاق بازرگانی، ایران حضور فعالی در بازار برق عراق دارد. گفتنی است، تاکنون بخش زیادی از زیرساخت‌‌‌ها و نیروگاههای این کشور با همکاری شرکت‌های ایرانی ساخته شده است. به‌عنوان نمونه شرکت ایرانی مپنا در ساخت نیروگاههای برق در عراق فعالیت دارد. به‌عنوان‌مثال، نیروگاه سیکل ترکیبی رمیله در بصره با ظرفیت ۳ هزار مگاوات، 20 درصد ظرفیت برق کشور عراق را افزایش می‌دهد.
معافیت‌های تحریمی
طبق گزارش‌های منتشر شده، معافیت ۱۲۰ روزه دولت بایدن برای صادرات گاز و برق ایران به عراق در ۷ مارس ۲۰۲۵ منقضی شده است. این موضوع می‌تواند بر تداوم صادرات تأثیر بگذارد.
جمع‌بندی
ادعای تأمین ۴۰ درصد برق عراق توسط ایران که بارها در فضای مجازی مطرح شده، با داده‌های کنونی همخوانی کامل ندارد. ایران در سال ۱۴۰۲ حدود ۶.۱۵ درصد از مصرف برق عراق را از طریق صادرات مستقیم و با احتساب گاز صادراتی، ۳۱.۴ تا ۳۴.۴ درصد از نیاز روزانه برق این کشور را تأمین کرده است. این ارقام به ادعای ۴۰ درصد نزدیک است، اما همچنان کمتر از آن است؛ بنابراین، ادعای مذکور نیمه‌درست ارزیابی می‌شود.
انتهای پیام/
