یکسان بودن مصرف گاز در دهک‌های درآمدی!

به گزارش اکومتر، علی نصیری اقدم، عضو هیئت‌علمی دانشگاه، در گفت‌وگو با هفته‌نامه حکمران مدعی شد مصرف گاز در دهک‌های مختلف درآمدی به طور متوسط تقریباً برابر است. نصیری اقدام در ادامه اعلام کرد:

مطالعه‌ای که روی مصرف گاز انجام شده، با استفاده از داده‌های کارت‌های بانکی، ارتباط بین مصرف گاز و سطح درآمد خانوارها را بررسی کرده و نتیجه جالبی نشان می‌دهد. نکته قابل‌توجه این است که مصرف گاز در دهک‌های مختلف درآمدی تقریباً یکسان است. یعنی برخلاف تصور عمومی، دهک‌های ثروتمند که انتظار می‌رود به دلیل داشتن امکاناتی مانند جکوزی، استخر و خانه‌های لوکس مصرف گاز بالاتری داشته باشند، به طور متوسط معادل خانوارهای کم‌درآمد ساکن در خانه‌های ساده گاز مصرف می‌کنند. این یافته با داده‌های آماری تأیید می‌شود.

آیا این ادعا صحت دارد؟

مطابق با یک پژوهش علمی که در سال 1400 در یک فصل نامه علمی و پژوهشی منتشر شد، متوسط هزینه ماهینه انرژی خانور در کشور 658 هزار ریال است. دهک اول با میانگین هزینه ماهیانه 240 هزار ریال کمترین میزان را در میان دهک‌های درآمدی دارد.

نکته جالب‌توجه اینجاست که از میانگین هزینه مصرف انرژی در دهک اول تا دهک ششم حتی به میانگین هزینه دهک‌ها هم نمی‌رسد.

از طرف دیگر مطابق با داده‌های مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی که در سال 1398 منتشر شده است،  سم دهک اول از یارانه گاز طبیعی  تنها 5.38 درصد است، اما در دهک 10 این رقم به 14.43 می‌رسد، درواقع دهک دهم جامعه حدود سه برابر بیشتر از یارانه منتفع می‌شود.

ازآنجایی‌که در ایران کاملاً با میزان مصرف انرژی در ارتباط است، لذا می‌توان نتیجه گرفت، میزان مصرف گاز در دهک بالای جامعه به‌مراتب بیشتر از دهک‌های پایین جامعه است.

همچنین بر اساس یک مطالعه پژوهشی که در فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار که در سال 1400 منتشر شده است، توزیع مصرف در دهک‌های مختلف حاکی از این است که دهک‌های هزینهای بالاتر از نظر مصرف فاصله
بسیار زیادی با دهک‌های پایین دارند به طوری که دهک اول تنها 3 درصد کل مصرف را به خود اختصاص
داده است و دهک دهم تقریباً به اندازه مجموع نه دهک دیگر هزینه می‌کند.

این شاخص نشان می‌دهد که مصرف دهک دهم 16 برابر دهک اول است و دهک دهم از کل مصرف 47درصد را به خود اختصاص داده است. در خانوارهای شهری این تفاوت بیشتر است به طوری که نسبت هزینه دهک دهم به دهک اول در خانوارهای شهری برابر 14 و در خانوارهای روستایی برابر 12است.

چرا میزان مصرف انرژی در دهک‌های بالا بیشتر است؟

دهک‌های بالای درآمدی معمولاً در خانه‌های بزرگ‌تر با امکانات بیشتر (مانند سیستم‌های گرمایشی قوی‌تر، استخر، یا ویلاهای دوم) زندگی می‌کنند که به طور طبیعی مصرف گاز را افزایش می‌دهد.

همچنین خانوارهای مرفه معمولاً از دستگاه‌هایی مانند گرمایش از کف، پکیج‌های پر مصرف، و آب‌گرم‌کن‌های بزرگ‌تر استفاده می‌کنند که مصرف گاز را نسبت به دهک‌های کم‌درآمد بیشتر می‌کند.

البته باوجوداینکه خانوارهای کم‌درآمد اغلب در خانه‌هایی با عایق‌بندی ضعیف زندگی می‌کنند که پنجره‌ها و درزهای آن‌ها به‌خوبی بسته نمی‌شود و درعین‌حال وسایل گرمایشی آن‌ها معمولاً کم‌بازده و پرتلفات است؛ اما مطابق با داده‌های رسمی، بازهم مصرف دهک‌های بالای جامعه به دلیل امکاناتی نظیر استخر، سونا، گرمایش فضای باز و… بیشتر است.

نتیجه‌گیری

ادعای «یکسان بودن مصرف گاز در دهک‌های درآمدی» با واقعیت‌های اقتصادی، الگوی مصرف جهانی و داده‌های داخلی ایران ناهمخوان است. تفاوت در سطح رفاه، دسترسی به تجهیزات، و جغرافیا باعث می‌شود دهک‌های بالای درآمدی مصرف بسیار بالاتری داشته باشند. این نابرابری، لزوم اصلاح نظام یارانه انرژی و هدفمندسازی آن برای کاهش بار مالی روی دولت و افزایش عدالت اجتماعی را پررنگ می‌کند.

با این تفسیر ادعای نصیری اقدام، مبنی بر برابری مصرف گاز در بخش‌های مختلف، نادرست است.

انتهای پیام/