در سال‌های گذشته اینترنت ایران همواره با محدودیت‌هایی روبرو بوده است. این محدودیت‌ها به اقتضای شرایط شامل محدود و فیلترکردن بعضی از شبکه‌های اجتماعی و حتی قطع کامل اینترنت شده است. قطع کامل شبکه اینترنت معمولاً به‌صورت ساعتی و در بعضی از مناطق و محدودیت در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت گسترده‌تر انجام اعمال می‌شود.
اما بعد از التهابات اخیر و فیلترشدن شبکه‌های اجتماعی «واتس‌اَپ» و «اینستاگرام»، این محدودیت کماکان ادامه دارد. محدودیت در این شبکه‌های اجتماعی به دلیل محبوبیت میان ایرانیان به بستری برای بازاریابی و کسب‌وکار بعضی از مردم تبدیل شد. به همین دلیل فیلترشدن این شبکه بازخورد زیادی در جامعه داشت و موجب ارائه تحلیل‌های مختلف در خصوص ضرر و زیان قطعی اینترنت و محدودیت شبکه‌های اجتماعی از سوی رسانه‌های مختلف شد.
آمار عجیب NetBlocks
بسیاری از رسانه‌ها به نقل از سایت «NetBlocks»، هزینه هر ساعت قطعی اینترنت در ایران را معادل 1.5 میلیون دلار اعلام کردند. بر اساس آمار این سایت هزینه هر روز قطع اینترنت در ایران 36 میلیون دلار برآورد شده است.
این رقم به‌قدری عجیب بود که اکومتر همان زمان در گزارشی، اعداد و ارقام و نحوه محاسبه میزان خسارت قطعی اینترنت توسط سایت «NetBlocks» را در پستی با عنوان «زیان «سکته» اینترنت ایران چگونه محاسبه می‌شود؟» مورد بررسی قرارداد و ثابت کرد، نحوه محاسبه این سایت نمی‌تواند ملاک تعیین خسارت قطعی اینترنت در ایران قرار گیرد.
بررسی گزارش شرکت TOP10VPN
اخیراً شرکت «TOP10VPN» که در زمینه تکنولوژی و فناوری اطلاعات فعالیت دارد، گزارشی از میزان خسارت اینترنت به‌صورت عمدی در سال 2022 را منتشر کرده است. اعداد و ارقام و نحوه محاسبه خسارت در این گزارش، با آن که شاید متقن نباشد، اما می‌تواند به واقعیت نزدیک‌تر باشد.
این شرکت بر اساس میزان ساعت قطعی کامل اینترنت و محدودشدن شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های خبری، باتوجه‌به شاخص‌های بانک جهانی، اتحادیه بین‌المللی مخابرات، اداره آمار اروپا و اداره سرشماری آمریکا، خسارت قطعی و محدودیت اینترنت را محاسبه می‌کند.
بر اساس این گزارش 8 کشور اول با بیش‌ترین خسارت وارد شده در سال 2022 به دلیل قطع اینترنت به شرح زیر است.
خسارت 773 میلیون‌دلاری قطع اینترنت در سال 2022 برای ایران
بر اساس نمودار فوق، ایران با 7171 ساعت یا حدود 299 روز محدودیت یا قطعی اینترنت در سال میلادی گذشته متحمل 773 میلیون دلار خسارت شده است. همچنین افراد اثرپذیر از این محدودیت‌ها حدود 72 میلیون نفر برآورد می‌شود. براین‌اساس هزینه قطعی یا محدودیت اینترنت در ایران ساعتی تقریباً 108 هزار دلار برآورد می‌شود.
علت خسارت 21.5 میلیارددلاری روسیه از قطعی یا محدودیت اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، به دلیل زمان نسبتاً زیاد، تعداد افراد اثرپذیر و میزان تجارت الکترونیک از تولید ناخالص این کشور است. به طوری که بر اساس گزارش‌ها حدود 4 درصد از تولید ناخالص داخلی 1778 میلیارد دلاری روسیه به ارزش 71 میلیارد دلار را تجارت الکترونیک تشکیل می‌دهد.
از طرفی 9 درصد از تولید ناخالص داخلی 359 میلیارد دلاری ایران به ارزش 32 میلیون دلار را تجارت الکترونیک تشکیل می‌دهد. به عبارتی میزان اختلاف زیاد خسارت قطعی اینترنت در روسیه نسبت به ایران به اندازه اقتصاد این دو کشور بر‌می‌گردد.
جمع‌بندی
بر اساس آنچه گفته شد، علی‌رغم اینکه نمی‌توان خسارت ناشی از قطعی اینترنت در ایران و حتی سایر کشور‌ها را به دلیل گستردگی و پیچیدگی این حوزه، به‌صورت دقیق محاسبه کرد؛ اما اعداد و ارقام گزارش شرکت «TOP10VPN» به نظر می‌رسد به واقعیت نزدیک‌تر باشد.
