مردم پول بنز را پرداخت می‌کنند اما تیبا سوار می‌شوند

غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اخیراً گفته است:

واردات خودروهای خارجی باید به اجرا برسد تا بتوانیم انحصار را بشکنیم و ذره‌ای به فکر ملت ایران باشیم که مجبور هستند پول بنز را پرداخت کنند؛ اما تیبا سوار شوند.

بر اساس بررسی‌های اکومتر، در حال حاضر ارزان‌ترین مدل‌های صفر مرسدس بنز قیمتی کمتر از 30 هزار دلار ندارند؛ به‌عنوان‌مثال 2020 Mercedes-Benz A-Class بین 32 تا 44 هزار دلار با توجه به امکانات اضافی به فروش می‌رسد.

با توجه به نرخ 35 هزار تومانی دلار در هفته‌های اخیر (28 آبان 1401) می‌توان گفت که ارزان‌ترین مدل‌های صفر شرکت آلمانی مرسدس بنز کمتر از 1 میلیارد تومان قیمت ندارند.

البته برای بررسی احتمالات دیگر به سراغ خودرو‌های قدیمی‌‎تر و کارکرده این شرکت می‌رویم. برای مثال 2007 Mercedes-Benz C-Class به عنوان یکی از خودرو‌های کار کرده این شرکت با توجه به میزان کارکرد آن قیمتی بین 5 الی 8 هزار دلار دارد. به عبارت دیگر قیمت یک خودرو‌ مرسدس بنز با 15 سال کارکرد نزدیک به 175 تا 280 میلیون تومان قیمت دارد. البته باید به این مسئله توجه کرد که به دلیل استاندارد‌های سختگیرانه در کشور‌های اروپایی و آمریکا استفاده از خودرو‌های قدیمی و با کارکرد بالا صرفه اقتصادی ندارد.

با وجود اینکه وضعیت صنعت خودرو‌سازی ایران مناسب نبوده و اکثر خریداران به دلیل وجود بازار انحصاری و همچنین کیفیت نامناسب خودرو‌های تولیدی، از بازار خودرو ناراضی هستند اما مقایسه قیمت خودرو‌های تولیدی مرسدس بنز و شرکت سایپا منطقی نیست.

از نظر بسیاری از کارشناسان، مشکل بازار خودرو کشور انحصار و محدودیت عرضه است و این موضوع موجب شده قیمت خودرو در ایران متناسب با با کیفیت آن‌ها نباشد. همچنین برخی از فعالان بازار خودرو معتقدند برای کنترل قیمت خودرو، دولت باید اجازه دهد که خودروهای ارزان قیمت نو و کارکرده وارد کشور شود. اما بر اساس آیین‌نامه واردات خودرو، عملاً امکان واردات خودرو‌های دست دوم وجود ندارد.

پیش از این فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو در گفتگو با اکومتر گفته بود:

واقعیت این است که با  ۵هزار دلار، حتی خودروی صفر کیلومتر اقتصادی – که استاندارد‌های ۸۵گانه را داشته باشد- هم قابل خریداری نیست، چه برسد به خودروی با کیفیت بسیار بالا که در چنین حدود قیمتی، اصلا معنی ندارد. البته محصولات داخلی ما هم این استاندارد‌ها را ندارند، اما بنا بر این است که محصولات جدید این استاندارد‌ها را داشته باشد و محصولات وارداتی کشور هم این استاندارد‌ها را دارند.

در نهایت باید گفت، با وجود اینکه ممکن است با قیمت 211 میلیون تومانی خودرو تیبا (حدود 6 هزار دلاری) بتوان برخی از خودرو‌های صفر شرکت‌های مطرح خودرو‌سازی را خریداری کرد اما امکان خرید هیچ کدام از خودرو‌های شرکت مرسدس بنز وجود ندارد. بنابراین گفته غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در این زمینه نادرست است.

از طرف دیگر واردات خودرو بر اساس آیین‌نامه فعلی نمی‌تواند پاسخگوی تقضای بازار در ایران باشد؛ به عبارت دیگر به نظر می‌رسد، آیین‌نامه فعلی واردات خودرو، تأثیری بر کاهش قیمت خودرو‌های اقتصادی و میان رده نخواهد داشت و تنها به نیاز قشر مرفه جامعه پاسخ خواهد داد.

البته بر اساس آیین‌نامه واردات خودرو، شرایط لازم برای از بین رفتن انحصار در بازار خودرو وجود ندارد؛ چرا که اکثر شرکت‌های مورد تایید وزارت صمت برای واردات خودرو زیر مجموعه خودروسازی‌های مطرح کشور هستند. بنابراین این روش از واردات نمی‌تواند شرایط رقابتی در بازار ایجاد کند و خود منجر به انحصار جدید در بازار خودرو خواهد شد.

از طرفی باید به مسئله تحریم‌ها و مخارج ارزی کشور نیز توجه کرد؛ چرا که واردات خودرو در حال حاضر می‌تواند هزینه‌های ارزی ایران را تا حد زیادی افزایش دهد.