اخیراً لطف‌الله سیاهكلی عضو كمیسیون صنایع و معادن مجلس در یک برنامه رادیویی گفته است؛ كشور سالانه به ۲ میلیون خودرو نیاز دارد و بخش داخلی جوابگوی این نیاز نیست.
در سال‌های اخیر و با بالاگرفتن شایعات در مورد واردات خودروهای جدید و کارکرده به کشور، مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس به دودسته موافقان و مخالفان این طرح‌ها تقسیم شده‌اند. موافقان، تولید کم‌تر از نیاز بازار را در توجیه واردات خودرو اعلام می‌کنند و مخالفان این طرح با ادعای حمایت از صنعت کشور و همچنین محدودیت‌های ارزی واردات خودروهای جدید و کارکرده را به نفع کشور نمی‌دانند.
اکومتر در این گزارش فارغ از بررسی موضوع واردات خودرو به بررسی 2 موضوعی که لطف‌الله سیاهكلی در اظهارات خود به آن اشاره کرده است می‌پردازد. موضوع اول نیاز واقعی سالانه کشور به خودرو و موضوع دوم میزان تولید خودروسازان داخلی کشور است.
در موردنیاز سالانه کشور به خودرو، نمی‌توان با قطع و یقین عدد ثابتی را بیان کرد؛ اما باتوجه‌به برنامه دولت برای جایگزینی خودروهای فرسوده و نیاز خودرو اولی‌ها، بر اساس نظرات کارشناسان برآورد می‌شود، بیش از یک میلیون خودرو به‌صورت سالانه باید وارد بازار شود.
در همین رابطه، علی جدی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس می‌گوید: وزارت صمت اعلام کرده بود نیاز سالانه خودرو در کشور، یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه است، اما نتوانسته این نیاز را تامین کند؛ به گفته او، خودروسازان باید هر ماه ۱۳۰ هزار خودرو تولید کنند، اما آمار خودرو تولیدی از ابتدای سال تا ۱۸ خرداد، به ۱۶۰ هزار دستگاه هم نرسیده؛ یعنی تولید ماهانه خودرو، تنها کمی بیش از ۵۰ هزار دستگاه است!
در نتیجه شاید عدد 2 میلیون خودرویی که عضو كمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام کرده، کمی بالاتر از برآورد‌های اعلام شده باشد، اما به دلیل متقن نبودن اعداد و ارقام نمی‌توان این عدد را زیر سؤال برد.
کاهش تولید خودرو در سال‌های گذشته
اما در مورد تولید خودرو در کشور باید گفت، بعد از سال 1396 و تشدید تحریم‌ها، تولید خودرو در کشور با کاهشی شدید مواجه شد. براین‌اساس تولید خودرو سواری از یک میلیون و چهارصد هزار دستگاه در سال 1396 به هشتصد و هفتاد هزار دستگاه در سال 1400 کاهش داشته است.
ناترازی میزان تولید و نیاز خودرو
تولید خودرو در سال 1401 نسبت به سال‌های گذشته با افزایش روبرو بوده و فقط در ۱۰ماهه سال گذشته بیش از 900 هزار خودرو سواری در کشور تولید شده است.
براین‌اساس، اگر خودروهای مونتاژی را نیز به خودروهای تولید شده اضافه کنیم، مجموع خودروهای تولیدی و مونتاژی به‌اندازه نیاز سالانه کشور نخواهد بود.
ادعای درست نماینده مجلس
باتوجه‌به آنچه گفته شد، ادعای لطف‌الله سیاهكلی عضو كمیسیون صنایع و معادن مجلس مبنی بر «عدم تأمین نیاز سالانه خودرو توسط خودروسازان داخلی» درست است.
طرح‌هایی نظیر واردات خودروهای جدید و کارکرده، می‌تواند کسری تولید داخل را جبران کند، اما نحوه اجرای این‌گونه طرح‌ها باید به شکلی باشد که انحصار ایجاد شده در صنعت خودرو را از بین ببرد. اما به نظر می‌رسد واردات خودروهای جدید برای پاسخ به نیاز قشر پردرآمد در نظر گرفته شد و واردات خودروهای کارکرده در حال حاضر از دستور کار دولت و مجلس خارج شده است.
پیش‌ازاین بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو نیاز واقعی بازار را بیش از 500 هزار خودرو در سال نمی‌دانستند؛ اما با درنظرگرفتن ضرورت نوسازی خودروهای فرسوده می‌توان این میزان را بیش از 1 میلیون خودرو در سال در نظر گرفت؛ به‌عنوان‌مثال علیرضا رزم حسینی، وزیر اسبق صنعت، معدن و تجارت در دولت دوازدهم گفته بود: اگر بخواهیم خودروهای فرسوده را ازرده‌خارج کنیم نیاز کشور به خودرو از رقم ۲ میلیون دستگاه بیشتر خواهد شد.
