روز یکشنبه مورخ 14 اردیبهشت سال 1404، پایگاه خبری «90 اقتصادی» اظهاراتی از مصطفی موسوی‌نژاد کارشناس اقتصادی منتشر کرد. وی در این اظهارات با اشاره به افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در دوران حضور در لیست سیاه FATF مدعی شد:
«سرمایه گذاری خارجی ایران در سال 1398 حدود 1.1 میلیارد دلار بود و در سال 1402 به 5.5 میلیارد دلار رسید».
پیش‌ازاین اکومتر در گزارشی با تیتر «آیا عضویت در CFT و Palermo ایران را از لیست سیاه FATF خارج می‌کند؟» به‌صورت خلاصه به اثرات اقتصادی خروج ایران از لیست سیاه FATF پرداخته بود. بنابراین این بررسی فارغ از اثرات اقتصادی خروج ایران از فهرست سیاه FATF، به ادعای میزان سرمایه‌گذاری خارجی میان‌سال‌های 1398 تا 1403 می‌پردازد.
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی «Foreign Direct Investment» در ایران به دو قسمت مصوب و محقق شده، تقسیم می‌شود. درواقع ممکن است یک گواهی سرمایه‌گذاری در ایران برای یک شرکت خارجی صادر شده باشد، اما این سرمایه‌گذاری محقق نشده و گواهی باطل شده باشد؛ بنابراین در ارائه آمار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی باید این موضوع در نظر گرفته شود.
در کشور سازمان «سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران»، مسئول امور مربوط به سرمایه‌گذاری خارجی و ارائه آمار دراین‌خصوص است. بررسی بخش گزارش‌های سایت این سازمان، حکایت از عدم به‌روزرسانی آمار از سال 2021 میلادی (1399-1400 شمسی) دارد.
بررسی روایت منابع داخلی
بر اساس داده‌های آخرین گزارش رسمی سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، میزان سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده میان‌سال‌های 2015 تا 2021 میلادی به شرح زیر است.
|
سال |
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)
میلیون دلار |
2050 | 3372 | 5019 | 2373 | 1508 | 1342 | 1425 |
براین‌اساس، بیشترین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با رقمی حدود 5 میلیارد دلار، مربوط به سال 2015 میلادی است.
لازم به توضیح است، علی‌رغم به‌روزرسانی گزارش مذکور، اما در آن می‌خوانیم: «گزارش جریان سرمایه‌گذاری خارجی در جهان تحت عنوان WORLD INVESTMENT REPORT سالانه توسط آنکتاد (UNCTAD) منتشر می‌شود. این گزارش در فصل بهار هر سال منتشر شده و آمار مختص به ایران نیز در گزارش مذکور درج می‌گردد.»
بررسی روایت منابع بین‌المللی
بنابراین، بررسی گزارش «World Investment Report 2024»، دربرگیرنده میزان سرمایه‌گذاری مستقیم ایران از سال 1990 تا 2023 است.
براین‌اساس میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال‌های 2022 و 2023 به ترتیب 1.5 و 1.4 میلیارد دلار اعلام شده است.
همچنین بر اساس داده‌های سایت «TradingEconomics» در بازه زمانی سال 2010 تا سال 2021، بیشترین میزان سرمایه گذاری خارجی ایران در سال 2011، رقمی حدود 4.3 میلیارد دلار بوده است. این میزان برای سال 2021 چیزی حدود 838 میلیون دلار اعلام شده است.
بررسی اظهارات مسئولین
اما اعداد ارقام بیشتری نیز در مورد سرمایه گذاری مستقیم خارجی از برخی مسئولین کشور اعلام شده است. در همین رابطه، علی فکری رئیس سابق سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مورخ ۸ مردادماه 1403 در برنامه صف اول گفت:
«از زمانی که دولت شهید رئیسی شروع شد قراری که با مجموعه دولت گذاشتیم این بود که بیاییم صرفاً آمار مربوط به سرمایه‌گذاری‌هایی که دارای مجوز معتبر هستند؛ یعنی یا بخشی از سرمایه وارد شده یا در آستانه ورود است آنها را ما به‌عنوان آمار اعلام بکنیم الان من بخواهم مقایسه‌ای را خدمت شما بدهم، مجموع مصوباتی که سازمان و هیئت سرمایه‌گذاری خارجی داشته نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار بوده، اما آن که ما به‌عنوان آمار در دولت شهید رئیسی اعلام کردیم یک مقدار بیش از ۱۱ میلیارد دلار بود پس آن تفاوت مربوط به مجوز‌هایی بود که مجوزهایشان باطل شد؛ یعنی عملاً وارد نشدند، پس ما اینها را از آمار خارج کردیم.»
همچنین سایت «Press TV» نیز با انتشار اظهاراتی از علی فکری در تاریخ 11 آگوست سال گذشته میلادی نوشت:
«رئیس سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران (OIETA) روز یکشنبه گفت که سرمایه گذاری مستقیم خارجی خالص جذب شده در ایران در سال گذشته به مجموع 5.5 میلیارد دلار رسیده است.»
ادعای نادرست سرمایه‌گذاری 5.2 میلیارد دلاری در سال 1402
بر اساس آنچه گفته شد، هیچ یک از منابع رسمی داخلی و بین‌المللی ارقام ادعا شده توسط مصطفی موسوی‌نژاد را تأیید نمی‌کند. همچنین منبع اعلام شده از سوی سازمان سرمایه گذاری خارجی و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران نیز، برای سال‌های 2020 تا 2023 که شامل سال‌های 1398 تا 1402 شمسی، می‌شود. ارقامی بیشتر از 1.5 میلیارد دلار را اعلام نکرده است.
بنابراین، باوجود اظهارات رئیس سابق سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، ادعای «سرمایه گذاری خارجی ایران در سال 1402 به 5.5 میلیارد دلار رسید.»، توسط هیچ یک از منابع داخلی و خارجی تأیید نمی‌شود. اکومتر نیز ادعای مذکر را «نادرست»، ارزیابی می‌کند.
انتهای پیام/
