خبرگزاری تسنیم در 30 مرداد 1401 گزارشی با تیتر “صندوق بینالمللی پول: ذخایر ارزیِ در دسترس ایران ۴۱میلیارد دلار شد” منتشر کرد.
“در سال 2022 بر اساس آمار انتظاری صندوق بینالمللی پول ذخایر ارزی در دسترس ایران با افزایش حدود 2 برابری نسبت به سال قبل از آن مواجه شده و به 41.39 میلیارد دلار رسیده است.”
برای بررسی دقیقتر موضوع ابتدا باید سؤالاتی نظیر پرسشهای مطرح شده ذیل را پاسخ داد:
- چیستی ذخایر ارزی
- بررسی روند ذخایر ارزی در دسترس ایران در صندوق بینالمللی پول
- چگونگی رشد سه برابری ذخایر ارزی در دسترس ایران
منظور از «ذخایر ارزی» چیست؟
به طور کوتاه باید گفت که «ذخایر ارزی بانک مرکزی»، پشتوانه پول کشور است. بر اساس قوانین پولی تمامی کشورها، بانکهای مرکزی موظفند در صورت انتشار پول، یک دارایی ارزشمند و مقبول در سطح بینالمللی (نظیر طلا یا ارز) را به عنوان پشتوانه پول در ذخایر خود مسدود کنند. «ذخایر ارزی بانک مرکزی» آن بخش از پشتوانه پول است که به شکل ارز نگهداری میشود.
بررسی روند ذخایر ارزی در دسترس ایران در صندوق بینالمللی پول
صندوق بینالمللی پول از سال 2019 در اقدامی تأملبرانگیز بهدنبال اتخاذ سیاست فشار حداکثری از سوی دولت ترامپ علیه ایران بهیکباره رقم ذخایر ارزی ایران را از 122 میلیارد و 470 میلیون دلار در سال 2018 به 14 میلیارد و 950 میلیون دلار در سال 2019 کاهش داد و در توجیه اقدام خود اعلام کرد رقم ذخایر ارزی در دسترس دولت ایران را اعلام کرده است؛ یعنی ذخایری که آماده و تحت کنترل مقامات مالی کشور است و در خارج از دسترس تحریمها قرار دارد.
این نهاد، ذخایر ارزیِ در دسترس ایران در سال 2020 را نیز کاهش داد و کل ارز در دسترس ایران طی این سال را 12 میلیارد و 430 میلیون دلار اعلام کرد اما به اذعان صندوق بینالمللی پول از سال 2021 و با روی کار آمدن دولت سیزدهم در ایران روند نزولی ذخایر ارزی در دسترس ایران معکوس شده و با شیب تندی بهسمت بالا در حرکت بوده است؛ بهطوری که در این سال ذخایر ارزی در دسترس ایران هشت میلیارد و 880 میلیون دلار نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته و به 21 میلیارد و 310 میلیون دلار رسیده است.
در سال 2022 نیز بر اساس آمار انتظاری صندوق بینالمللی پول ذخایر ارزی در دسترس ایران با افزایش حدود دو برابری نسبت به سال قبل از آن مواجه شده و به 41 میلیارد و 390 میلیون دلار رسیده است. بر این اساس با روی کار آمدن دولت سیزدهم ذخایر ارزی در دسترس ایران رشد 232 درصدی داشته و از 12 میلیارد و 430 میلیون دلار در سال 2020 به 41 میلیارد و 390 میلیون دلار در سال 2022 رسیده است.
چگونه ذخایر ارزی در دسترس ایران سه برابر رشد کرد؟
رشد بیش از سه برابری ذخایر ارزی در دسترس ایران در حالی رخ داد که با آغاز فعالیت دولت سیزدهم دیپلماسی فعالی در پیش گرفته شد و با هدف خنثی کردن تحریمها توسعه تجارت با کشورهای همسایه، انجام مبادلات تجاری با پولهای ملی و مبادلات مالی از طریق سازوکارهای محلی در اولویت قرار گرفت.
همچنین افزایش فروش نفت و بالا رفتن میزان وصول درآمدهای نفتی از دیگر دلائل جهش ذخایر ارزی ایران است.
ذخایر ارزی در دسترس ایران 41 میلیارد دلار شد؟
با توجه به گزارشهای صندوق بینالمللی پول میتوان گفت که خبر منتشر شده توسط خبرگزاری تسنیم درست بوده و ذخایر ارزی ایران در سال 2022 افزایش یافته است.
پیش از این علی صالحآبادی رئیس بانک مرکزی در 25 دی ماه 1400 و 13 خرداد ماه 1401 به بهبود شرایط ذخایر ارزی ایران اشاره کرده بود.
“حجم و قیمت فروش نفت نسبت به قبل بسیار بیشتر شده است و وضعیت ذخایر ارزی کشور قابل قبول است.”
“وضعیت درآمدهای ارزی خوب است و بیشترین ذخایر اسکناس ارزی را در تاریخ بانک مرکزی داریم.”
