اخیراً روح اله لطیفی سخنگوی کمیسیون توسعه، تجارتخانه صنعت، معدن و تجارت گفته است؛ «صادرات غیرنفتی کشور در سال ۱۴۰۱ با عبور از ۵۳ میلیارد و ۱۶۶ میلیون دلار و رشد ۱۰ درصدی، رکورد جدیدی را در تاریخ کشور به جا گذاشت.»
تجارت خارجی 113 میلیارددلاری در سال 1401
برای بررسی این موضوع باید گزارش گمرک از تجارت خارجی کشور در سال 1401 را مورد بررسی قرارداد؛ بر اساس این گزارش، تجارت غیرنفتی کشور در سال ۱۴۰۱ از لحاظ وزنی به ۱۵۹ میلیون و ۲۳۶ هزار تن و از نظر ارزش به ۱۱۲ میلیارد و ۸۲۱ میلیون دلار رسید که با رشد ۱۱.۲ درصدی همراه بوده و نسبت به سال ماقبل آن ۱۱ میلیارد و ۳۸۰ میلیون دلار بیشتر شده است.
از این میزان صادرات غیرنفتی، ۱۲۲ میلیون تن به ارزش ۵۳ میلیارد دلار سهم صادرات و 37 میلیون تن به ارزش 59.6 میلیارد دلار سهم واردات بوده است.
5 مقصد اول صادراتی ایران در سال 1401
چین با خرید ۱۴ میلیارد و ۵۸۴ میلیون دلار (بدون تغییر)، عراق با ۱۰ میلیارد و ۲۳۸ میلیون دلار (رشد ۱۵ درصدی)، ترکیه با هفت میلیارد و ۴۵۹ میلیون دلار (رشد ۲۳ درصدی)، امارات با پنج میلیارد و ۷۶۷ میلیون دلار (رشد ۲۸ درصدی) و هند با دو میلیارد و ۱۴۶ میلیون دلار (رشد ۱۸ درصدی)، پنج مقصد اول صادرات کالاهای ایرانی در سال ۱۴۰۱ بودند.
5 کشور اول وارداتی ایران در سال 1401
همچنین، امارات با فروش ۱۸ میلیارد و ۳۹۵ میلیون دلار (رشد ۱۱ درصدی)، چین با ۱۵ میلیارد و ۷۴۴ میلیون دلار (رشد ۲۴ درصدی)، ترکیه با ۶ میلیارد و ۹۹ میلیون دلار (رشد ۱۵ درصدی)، هند با دو میلیارد و ۱۹ میلیون دلار (رشد ۸۰ درصدی) و آلمان با دو میلیارد و ۱۹ میلیون دلار (رشد پنجدرصدی)، به ترتیب پنج کشور نخست تأمینکننده کالا برای کشورمان در سال ۱۴۰۱ بودند.
بررسی ارزش صادرات ایران در سالهای گذشته
بررسی میزان ارزش کالاهای صادراتی در سالهای گذشته نشان میدهد، صادرات 53 میلیارددلاری در سال گذشته بیسابقه بوده و رکورد تازهای به ثبت رسیده است.
گفته درست
بر اساس آنچه گفته شد، ادعای روح اله لطیفی سخنگوی کمیسیون توسعه، تجارتخانه صمت مبنی بر «ثبت رکورد تاریخی صادرات کشور در سال گذشته» درست.
ازجمله چالشهای صادراتی ایران، سهم ناچیز کالاهای صنعتی باارزش افزوده بالاست؛ بهطوری که در سال 1401 وزن کالاهای صادراتی 230 درصد بیشتر از کالاهای وارداتی بوده است.
این امر بیانگر این مسئله است که عمده کالاهای صادراتی ایران «منبعمحور» یا حجم محور هستند، بهطوری که اولاً میزان وزنی کالاهای صادراتی بسیار بالاتر از ارزش ارزی آنهاست و ثانیاً متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی نسبت به سال قبل افزایش چندانی ندارد که این دو موضوع نشان از صادرات خام باارزش افزوده پایین دارد.