پنجشنبه مورخ 22/06/1403 سید احسان حسینی خبرنگار و کارشناس حوزه انرژی با انتشار ویدئویی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شد:
«تبدیل ایران به بزرگترین تامین‌کننده دریایی نفت چین با رشد ۳۵۰ درصدی فروش، ربطی به تخفیف نفتی ندارد زیرا؛ اولا این تخفیف به یک‌سوم کاهش یافته. ثانیا سهم هر کشور از بازار نفت چین، یک موضوع امنیت انرژی برای آنها در تقابل با آمریکاست. حذف سقف سهمیه ایران یک فرصت است نه تهدید و ضرر.»
به گزارش اکومتر، افزایش فروش نفت ایران در سال‌های اخیر به‌خصوص به کشور چین، از سوی کارشناسان حوزه انرژی، دارای دو دیدگاه متفاوت است.
- برخی کارشناسان افزایش فروش نفت ایران را به دلیل تخفیف‌های ارائه شده می‌دانند.
- برخی دیگر قرارداد‌های همکاری میان دو کشور و گره‌خوردن امنیت انرژی چین به تأمین نفت از سوی ایران را علت افزایش صادرات معرفی می‌کنند.
اما فارغ از مسائل سیاسی مطرح شده؛ آیا باوجود افزایش قابل‌توجه صادرات نفت، در حال حاضر ایران بزرگترین تأمین‌کننده دریایی نفت چین است؟
افزایش 350 درصدی صادرات نفت ایران به چین
بر اساس آمار مؤسسه کپلر، میزان صادرات نفت ایران به چین در 10 سال گذشته به شرح زیر است.
بعد از سال 2020 میلادی، صادرات نفت به چین با حدود 350 درصد افزایش به روزانه 1 میلیون و 494 هزار بشکه در سال 2024 میلادی رسیده است.
روسیه بزرگترین تأمین‌کننده نفت چین در سال 2023
علاوه بر ایران کشور‌های روسیه، عربستان و عراق نیز از تأمین‌کنندگان عمده نفت چین هستند. بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا (eia)، منابع اصلی واردات نفت به چین در سال 2023 به شرح زیر است.
| رتبه | کشور | سهم |
| 1 | روسیه | 19 درصد |
| 2 | عربستان | 15 درصد |
| 3 | عراق | 9.9 |
| 4 | مالزی | 9.1 |
گفتنی است؛ گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا در مورد میزان صادرات ایران آماری منتشر نکرده است. و فقط به افزایش فروش نفت از سال 2022 تا 2023 اشاره کرده است. اما در قسمتی از این گزارش متذکر شده:
«بسیاری از کالاهای وارداتی منتسب به مالزی، امارات متحده عربی و عمان منشأ ایرانی دارند و برای جلوگیری از شناسایی مجدد به نام کشور‌های دیگر عنوان‌گذاری شده‌اند»
این مسئله نشان می‌دهد؛ عمده آمار ارائه شده برای ایران از مؤسسات بین‌المللی عموماً برآورد و پیش‌بینی بوده و ایران و طرف‌های معامله برای دورزدن تحریم‌ها عموماً رویه‌ای شفاف را در پیش ندارند. بنابراین، در مورد آمار eia لازم توضیح است؛ 19 درصدی که برای روسیه عنوان شده سهم تأمین نفت از طریق لوله‌کشی و دریا بوده و در مقایسه مورد نظر باید فقط سهم دریایی آن در نظر گرفته شود.
سهم 14 درصدی ایران در تأمین دریایی نفت چین
بنابراین، بر اساس بررسی‌های اکومتر از منابع داخلی و بین‌المللی، میزان تأمین دریایی نفت برای چین در حدود 9 ماه گذشته سال میلادی به شرح زیر است.
| کشور | میزان صادرات | سهم |
| ایران | 1494 | 14.1 |
| عربستان | 1437 | 13.6 |
| روسیه | 1350 | 12.8 |
| عراق | 1205 | 11.4 |
در نتیجه بر اساس آمار گردآوری شده توسط اکومتر، در حال حاضر ایران بیشترین سهم از تأمین دریایی نفت توسط چین را به خود اختصاص داده است. اما باید توجه داشت موضوع صادرات نفت مسئله‌ای است که ثابت نبوده و در طول ماه‌های مختلف باتوجه‌به شرایط داخلی کشور‌ها و اوضاع بین‌المللی متغیر خواهد بود.
به‌عنوان‌مثال: رویترز در گزارشی به تاریخ 12 سپتامبر 2024 نوشت:
«عربستان در 7 ماه نخست سال جاری میلادی 1.61 میلیون بشکه نفت در روز صادر کرده است.»
یا در گزارش دیگر همین خبرگزاری به تاریخ 9 جولای 2024 آمده:
«بر اساس داده های شرکت تحلیلی Kpler صادرات عربستان به چین در ژوئن به 1.12 میلیون بشکه در روز کاهش یافت که پایین ترین میزان از مارس 2020 است.»
همچنین در گزارشی دیگر از رویترز به تاریخ 26 جولای 2024 می خوانیم:
«تحلیلگران تخمین می زنند چین در نیمه اول سال 2024 بین 1.2 تا 1.4 میلیون بشکه در روز نفت خام از ایران وارد کرده است.»
جمع‌بندی
بنابراین ادعای «ایران بزرگترین تأمین‌کننده دریایی نفت چین»، نیمه درست است. زیرا میزان صادرات کشور‌ها در ماه‌های مختلف تغییر می‌کند و در بعضی ماه‌های سال 2024 ایران بیشتر از عربستان صادرات داشته و در بعضی از ماه‌ها عربستان سهم بیشتری در تأمین نفت چین داشته است.
انتهای پیام/
