در چند روز اخیر و بعد از نشست آستانه به میزبانی تهران، فیلمی از بازدید رئیس جمهور روسیه به همراه رئیسجمهور کشورمان در حین بازدید از یک نمایشگاه فرش ایرانی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که ادعا میکند ایران فرشی با الیاف طلا و نقره به رئیسجمهور روسیه هدیه داده است. در این ویدئو بیان میشود در این فرش 3.5 کیلو طلا و 760 گرم نقره استفاده شده است.
این ویدئو به دلیل حساسیتهای رابطه ایران با روسیه، به صورت گشترده در شبکههای اجتماعی منتشر شده و واکنشهای زیادی را به دنبال داشته است. به همین جهت صحتسنجی این ادعا ضروری به نظر میرسد.
بر اساس بررسیهای اکومتر، اولین منتشر کننده فیلم خبرگزاری مهر بوده است. ویدئو اصلی 1:52 زمان دارد و گزارشی از بازدید پوتین از نمایشگاه فرش دستبافت ایرانی است. عرف دیپلماتیک این است که در این گونه بازدیدها هدیهای از طرف کشور میزبان برای مهمانان دعوت شده به صورت رسمی در نظر گرفته شود.
اکومتر برای پاسخ دادن به پرسش مطرح شده به سراغ بازار فرش و سایتهای فروش آنلاین رفته تا اساس وجود فرش از الیاف طلا را مورد بررسی قرار دهد.
بررسی ادعای فرش با الیاف طلا
با گشتوگذار در بازارها و سایتهای فروش فرش، با فرشهایی مواجه میشویم که در بافت آنها از الیاف طلایی رنگ استفاده شده است. اما این الیاف فقط رنگ طلایی دارد و از جنس طلا نیست. پارچه و الیاف زربافت به گونهای از منسوجات گفته میشود که از زمان هخامنشیان در ایران بافته شده و بعضاً در فرشبافی نیز مورد استفاده قرار میگرفته است.
بازارگرمی بیشتر فرشفروشان با لفظ طلاکوب
به طور کلی فرش طلاکوب به گونهای از فرشها گفته میشود که در نقشه و طرح آن از رنگهای طلایی استفاده شده باشد. بافت فرش طلاکوب دقیقا مانند فرشهای معمولی و کلاسیک است. این فرشها دارای گلهای برجستهای هستند که اکثر قسمتهای غیربرجسته آن گلیمبافی است؛ اما تفاوت آن بدین صورت است که در قسمتهای گلیمباف از چند دسته نخ سیمتاب به موازات هم استفاده میشد که رنگ این سیمها بسته به جنس مورد استفاده طلایی، نقرهای و یا مسی کمرنگ به نظر میرسد.
به همین خاطر برخی از فروشندگان برای گرم کردن بازار و قیمتگذاری بیشتر محصولات خود از چنین دروغهای شاخداری استفاده میکنند، در صورتی که در بافت فرش ماشینی طلاکوب تنها از الیاف مصنوعی و رنگ طلایی استفاده میشود. ضمن اینکه باید بدانید به صورت کلی ماشین بافندگی فرش و دار قالیبافی سنتی، قادر به استفاده از طلا در بافت فرش نیست.
مرکز ملی فرش ایران خبر اهدای فرش طلا به پوتین را تکذیب کرد
فرحناز رافع، رئیس مرکز ملی فرش ایران در راستای خبرهایی از این دست، با انتشار ویدیویی، حواشی پیش آمده در این زمینه را تکذیب کرده و میگوید:
در فیلم منتشر شده در فضای مجازی دیدیم که نوشته شده سه و نیم کیلو طلا و نقره در فرش بوده است؛ این بسیار برای صاحبان اهل فن و کسانی که در این حوزه تخصص دارند، غیرقابل باور است. سوال من درواقع این است که آیا اصلا میشود با سه و نیم کیلو طلا فرش ۶ متری بافت؟
او ادامه میدهد:
اگر قرار است فرش ۶ متری با طلا بافته شود، حداقل باید ۲۰ تا ۳۰ کیلو طلا در آن استفاده شود و آیا فرش دستبافتی که از طلاست، اصلا قابل تا شدن است؟
چند نکته در خصوص فیلم منتشر شده
در پایان بهتر است به این نکته نیز اشاره شود که نحوه بیان ادعا مطرح شده در ویدئو، انتخاب فونت نامناسب بر روی فیلم، حذف قسمتهایی از ویدئو و نداشتن منبع برای ذکر این ادعا و صرف انتشار در شبکههای اجتماعی و گروههای خانوادگی، کافیست تا ادعای مطرح شده را بیاعتبار کند.
معمولا گروههای مختلف برای تخریب ابعاد اتفاقاتی مانند نشست آستانه و میزبانی از کشورهای دیگر در ایران که میتواند پیامدهای مثبت سیاسی و اقتصادی به دنبال داشته باشد، دست به چنین اقداماتی میزنند. این موضوع با توجه به اتفاقات بینالمللی و رابطه ایران با روسیه از حساسیت بیشتری برخوردار است.
نتیجهگیری
بر اساس آنچه گفته شد، ادعای مطرح شده در فیلم تقطیع شده از بازدید رئیس جمهور روسیه از نمایشگاه فرش دستبافت ایرانی، جعلی و اشتباه است.