افزایش سهم یوان در تجارت خارجی چین؛ آغاز مسیر دلارزدایی

عنوان و ساختار اینفوگرافی

اینفوگرافی مذکور که با عنوان اصلی The Start of De-Dollarization منتشر شده، به معنای «آغاز دلارزدایی» است؛ یعنی کاهش استفاده از دلار در تجارت خارجی.
زیرعنوان آن نیز China’s Gradual Move Away From the U.S. Dollar بوده که واژه‌ی Gradual بر تدریجی بودن این روند تأکید دارد و بیانگر این است که چین در مسیر آهسته اما پیوسته‌ای از دلار فاصله می‌گیرد.

سهم دلار و یوان در تسویه‌حساب‌های تجاری چین

در نمودار نخست این اینفوگرافی، سهم پرداخت‌ها و دریافت‌های برون‌مرزی چین بر اساس دو ارز اصلی ـ دلار آمریکا و یوان چین ـ نشان داده شده است.
بر اساس داده‌های ارائه‌شده، برای اولین‌بار در مارس ۲۰۲۳ یوان از دلار پیشی گرفته و سهم بیشتری از تسویه‌حساب‌های تجاری چین را به خود اختصاص داده است. این اتفاق از دید ناظران اقتصادی، نقطه عطفی در سیاست ارزی چین محسوب می‌شود.

سهم ارزها در بازار جهانی

نمودار دوم با عنوان Share of Foreign Exchange Transactions به سهم ارزهای مختلف در معاملات ارزی جهانی می‌پردازد.
بر اساس داده‌های مؤسسات مالی بین‌المللی، هنوز حدود ۹۰ درصد از تراکنش‌های ارزی در جهان به‌نوعی با دلار انجام می‌شود.
با این حال، یوان چین سریع‌ترین رشد را در میان ارزهای مهم جهان داشته و به‌تدریج در حال تثبیت موقعیت خود در نظام مالی بین‌المللی است.

پیامدهای احتمالی رشد یوان

در بخش پایانی اینفوگرافی جمله‌ای از تحلیل بلومبرگ آورده شده است:

“If the renminbi’s rise continues, the effects could range from declining USD dominance to less powerful Western sanctions.”
ترجمه:
اگر روند رشد یوان ادامه یابد، ممکن است پیامدهایی مانند کاهش سلطه دلار و تضعیف اثرگذاری تحریم‌های غرب مشاهده شود.

نکات کلیدی و زمینه تاریخی

اینفوگرافی به چند پیام محوری اشاره دارد:

• کاهش محسوس نقش دلار در مبادلات جهانی طی ۱۳ سال اخیر

• رشد سریع استفاده از یوان به‌ویژه پس از سال ۲۰۱۶، هم‌زمان با ورود آن به سبد ارزی SDR صندوق بین‌المللی پول

• تمایل کشورهایی چون چین و روسیه به کاهش اتکا به دلار برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌های آمریکا

جمع‌بندی

تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد چین در مسیر جایگزینی تدریجی یوان به‌جای دلار در تجارت خارجی خود حرکت می‌کند.
در سال ۲۰۲۳ برای نخستین‌بار، یوان در تسویه‌حساب‌های خارجی چین از دلار پیشی گرفت. با این حال، دلار همچنان ارز غالب در تجارت جهانی و معاملات فارکس است.
از منظر ژئوپلیتیکی، این روند نشانه‌ای از چندقطبی شدن نظام مالی بین‌المللی و تضعیف نسبی اهرم تحریم‌های آمریکا ارزیابی می‌شود.
چنانچه چین بتواند بازارهای مالی خود را شفاف‌تر و دسترسی جهانی به یوان را افزایش دهد، انتظار می‌رود سهم این ارز در سال‌های آینده بیشتر شود.