مهدی دادفر رئیس انجمن واردکنندگان خودرو، اخیراً گفته است:
دیگر ما امکان واردات خودروی اقتصادی را نداریم. نهتنها در حوزه واردات، بلکه امکان تولید خودروی اقتصادی را هم نداریم. خودروی اقتصادی یعنی چه؟ یعنی اینکه خودرویی با درآمد متوسط یکساله بتوانید خرید کنید.
وی متذکر میشود:
شما حساب کنید به طور متوسط در ماه ۱۰ میلیون تومان و سالی ۱۲۰ میلیون تومان درآمد داشته باشید. با این رقم چه خودرویی را ۱۲۰ میلیون تومان میدهند. برای خودروی اقتصادی دولت خیلی باید تلاش کند و خیلی پیگیری میخواهد. در شرایط فعلی چنین موقعیتی وجود ندارد.
دادفر میگوید:
شاید ۲ سال قبل که ما بحث میکردیم، میشد با قیمت پایین به مردم چنین خودرویی را داد، اما الان خیلی بعید میدانم.
اکومتر در این گزارش قصد دارد به بهانه اظهارات رئیس انجمن واردکنندگان خودرو، به مقایسه قدرت خرید یک خودرو ارزانقیمت در ایران و کشورهای منطقه بپردازد. باتوجهبه شرایط اقتصادی حاکم بر کشورهای منطقه، مقایسه برای کشورهای ایران، ترکیه، عراق و پاکستان در نظر گرفته خواهد شد.
برای محاسبه میزان سال انتظار برای خرید خودرو بر اساس حداقل دستمزد در کشورهای یاد شده، تمام مقادیر به دلار تبدیل خواهد شد.
حداقل دستمزد در ایران و 3 کشور همسایه
بر اساس آخرین اطلاعات و قدرت پول ملی کشورهای ایران، ترکیه، عراق و پاکستان در برابر دلار حداقل دستمزد در این کشورها به شرح زیر است.
با پسانداز تمام دستمزد باید 57 ماه برای خرید خودرو اقتصادی صبر کرد
حال اگر قیمت یک خودرو اقتصادی استاندارد را 8 هزار دلار در نظر بگیریم، بدون هزینههای جانبی که باتوجهبه کشور و نوع بازار تغییر میکند، در ایران چیزی حدود 57 ماه زمان میبرد تا با پسانداز تمام حداقل دستمزد بتوان یک خودرو اقتصادی تهیه کرد.
بررسی جدول فوق نشان میدهد مدتزمان خرید یک خودرو اقتصادی در ترکیه و عراق به ترتیب 25 و 17 ماه است. قطعاً این زمان باتوجهبه تورم کشورهای مختلف و پسانداز قسمتی از درآمد بیشتر خواهد شد.
تولید داخلی به قیمت محصولات خارجی
نکته قابلتوجه در بازار خودروی ایران، تولید داخلی خودرو به هر قیمتی که تمام شود هست. اخیراً مدیرعامل سایپا اعلام کرده: در خودروهای ما نزدیک به 1500 تا 11700 دلار وابستگی ارزی وجود دارد. در چنین شرایطی، محصولات خودروسازهای ایرانی را نمیتوان تولید ملی و داخلی دانست.
اما خودروسازان داخلی با شعار تولید ملی و داخلی به دنبال تولید خودروی اقتصادی برای پاسخ به نیاز مصرفکنندگان با حداقل درآمد هستند. اما وابستگی ارزی محصولات خودروسازان داخلی، انحصار در بازار خودرو و عدم شرایط رقابتی، قیمت این تولیدات را غیراقتصادی میکند.
مهندسی بورس کالا برای مدیریت قیمت خودرو
از طرفی مسئولین وزارت صمت دائم اعلام میکنند به دنبال واردکردن خودروهای زیر 10 هزار دلار و اقتصادی به کشور هستند، اما بر اساس فرمول محاسبه قیمت نهایی خودروهای وارداتی، نمیتوان انتظار داشت این خودروها برای قشر متوسط جامعه برنامهریزی شده باشد.
مهدی دادفر رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در مورد قیمتگذاری خودروهای وارداتی میگوید:
شرایط قیمت خودروهای وارداتی بر اساس آنچه که ما میدانیم، به این شکل است که قیمت تمام شده خرید بهعلاوه هزینههای حمل و قیمت اظهار شده به گمرک بهعلاوه ۱۵ درصد سود واردکننده، قیمت پایه بورس میشود.
از طرفی تعدادی از شرکتهای متقاضی واردات خودرو، زیرمجموعههای خودروسازان داخلی هستند که بازار خودرو بهصورت انحصاری در اختیار آنها قرار دارد. به اعتقاد کارشناسان، واردات خودرو توسط خودروسازان باعث میشود قیمتگذاری خودروهای وارداتی به نحوی مهندسی شود که تهدیدی برای بازار تولیدات داخلی نباشد.
جمعبندی
بر اساس آنچه گفته شد، نه خودروهای تولید داخل و نه محصولات وارداتی را نمیتوان خودرو اقتصادی دانست؛ در نتیجه انتظار ساماندهی بازار خودرو با واردات خودروهایی که شاید در خارج کشور اقتصادی باشند، اما در داخل قیمتهای میلیاردی پیدا میکنند، خوابوخیال است.
کارشناسان معتقدند، عرضه خودرو در بورس زمانی میتواند به وضعیت بازار کمک کند که بازار خودرو انحصاری نبوده و شرایط رقابت ایجاد شود. در چنین شرایطی سیاستگذاری خودروسازان در جهت رضایتمندی مشتری و کسب بازار بیشتر خواهد بود.